کلیسای «سورپ سرکیس» در استان آذربایجان غربی، شهرستان «خوی» و در محله‌ای قدیمی­ به نام «امامزاده» ‌ قرار دارد. پیشینه ساختمان این کلیسا با توجه به کاوش­‌ها و بررسی­‌های انجام شده پیرامون سده­های چهارم تا نهم میلادی تخمین زده شده است اما تعمیراتی اساسی دردوره صفویه بر روی آن انجام شده که شکل کنونی کلیسا حاصل آن است.

شکل‌ خارجی‌ کلیسا چهارگوشی به درازای ۳۲، پهنای ۱۸ و بلندی ۶ متر است که بر شش ستون سنگی بنا شده است. پلان کلیسا پیرو پلان­‌های نیایشگاه­‌های ایرانی بوده و دارای دو ورودی از جنوب و غرب می‌باشد. تقریبا دو پنجم دیوارهای بنا سنگ چین و بخش بالایی آن آجرچینی هستند. این کلیسا کارکرد آیینی خود را از دست داده و اکنون تنها یک مکان باستانی به شمار می‌­آید.

اين بناي تاريخي در زميني به مساحت تقريبي نيم هكتار در گوشه شمال غربي شهر و در محله قديمي ”امامزاده“ واقع شده است. زمان ساخت آن را به دو دوره متفاوت (قرن چهار و ميلادي) نسبت مي‌دهند و تعميرات اساسي را مربوط به دوره صفويه مي‌دانند كه فرم فعلي كليسا را دربر دارد.كليساي مذكور به دنبال حوادث سال 1918 ميلادي اين شهرستان به صورت متروك مانده است.كليسا داراي پلان مستطيل‌شكل با محراب و ديگر خصوصيات خاص معماري مربوط به اين قبيل اماكن مي‌باشد. نماي كليسا از خارج به فرم مكعب مستطيل و با دو ورودي از سمت جنوب و غرب و چهار زوج روزنه كوچك و يك پنجره همراه با شش عدد ستون سنگي با پلان‌هاي صليبي از داخل آرايش يافته است.

سنگهاي قوس سردرهاي ورودي بنا داراي نقوش و حجاري‌هايي بوده و در بعضي قسمتها نيز نقش صليب به روي سنگها حك شده است.تنها بخش محراب نيمه‌مخروبه آن داراي نقاشي‌هاي مذهبي شامل گل و بوته و نقوش اسليمي با رنگهاي تند بر روي گچ زينت‌بخش اين بناي قديمي است.

با انجام تعميرات و حفاظت‌هاي دو دهه اخير توسط سازمان در اين اثر باستاني خوشبختانه ساختمان كليسا در حال حاضر وضع مطلوبي دارد.

منابع:

http://fa.wikipedia.org

http://gundeshapur.com

http://khabar.pconline.ir