شهرستان ایرانشهر (به بلوچی: ئیرانشهر) یکی از شهرستانهای استان سیستان و بلوچستان است. مرکز این شهرستان، شهر ایرانشهر است. جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، برابر با ۲۵۴٬۳۱۴ نفر بوده‌است.

جغرافیا

شهرستان ایرانشهر با مساحت ۲۰۱۳۱ کیلومتر مربع در مرکز استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته و فاصله مرکز شهرستان تا مرکز استان ۳۲۱ کیلومتر است. این شهرستان دارای تعداد ۴ مرکز شهری، ۳ بخش، ۷ دهستان و ۳۳۰ آبادی دارای سکنه است.

سرچشمه رودخانه و منتهی به رودخانه‌های کاجو – باهو و رابیچ در این شهرستان واقع می‌باشد.

آب این شهرستان از طریق ۱۰۴۲ حلقه چاه ۱۳ رشته قنات ---رشته چشمه با میزان آبدهی ۵/۹۵ میلیون متر مکعب و رودخانه‌های کاجو با میزان آبدهی ۵۰۰ میلیون متر مکعب بطور متوسط سالانه تأمین می‌شود.

شهرستان ایرانشهر دارای اقلیم بیابانی گرم و خشک می‌باشد. میانگین بارش سالانه در این شهرستان ۵/۱۰۵ میلی‌متر و متوسط دمای آن در سال ۸۲ از ۲/۴۷ الی ۲/۲- درجه سانتی گراد در تغییر است.

تغییرات در تقسیمات کشوری

• در سال ۱۳۸۶ بخش دلگان شهرستان ایرانشهر از این شهرستان جدا و رنبه آن به شهرستان ارتقاء یافت.

زبان و مذهب

مردم شهرستان ایرانشهر به زبان بلوچی و فارسی تکلم می‌کنند در این شهرستان ۹۲/۹۹ درصد جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می‌دهند. اهل تشیع ۱۰درصد که ۳ درصد فارس و ۷ درصد بلوچ و اهل سنت حدود ۹۰ درصد همگی بلوچ مردم این شهرستان را تشکیل می‌دهند که در دو منطقه متفاوت زندگی می‌کنند. اکثر بلوچ‌های شیعه در شهر ایرانشهر و بخش بزمان و دلگان زندگی می‌کنند.

کشاورزی و منابع طبیعی

در سال زراعی ۸۳–۱۳۸۲ سطح زیر کشت محصولات زراعی و باغی شهرستان ایرانشهر بالغ بر ۳۸۰۸۴ هکتار بود که ۷/۲۳ درصد از سطح کشت زیر کشت استان را تشکیل می‌داد. از این مقدار ۲۵ درصد به کشت باغات و۷۵ درصد به زراعت‌های سالانه اختصاص دارد. محصولات عمده زراعی شهرستان غلات می‌باشد. طی همان سال، ۱۵ واحد صنعتی پرورش و نگهداری دام و طیور در سطح شهرستان فعال بوده‌است. همچنین میزان تولید شیر، گوشت قرمز، گوشت مرغ و عسل به ترتیب ۵/۱۵، ۱/۳، ۶/۰و۰۰۲/۰ هزار تن بوده‌است. لازم است ذکر شود این شهرستان دارای ۴۴ واحد پرورش ماهی با تولید ۱۳۲هزار تن می‌باشد.

صنعت و معدن

تعداد صنایع موجود شهرستان ایرانشهر ۷۶ واحد می‌باشد که تعداد – واحد آن در نقاط روستایی و تعداد – واحد بقیه در نقاط شهری مستقر می‌باشند. در سال ۱۳۸۲ تعداد ۲ کارگاه فعال مسئولیت استخراج معادن را به عهده داشته که عمده‌ترین معادن موجود در سطح این شهرستان عبارت‌اند از: آهک – مرمر – منگنز – تالک – (صادره در سال ۸۳) سهم شهرستان از کارگاه‌های معدنی فعال استان ۳/۱۳ درصد می‌باشد. همچنین نیروگاه سیکل ترکیبی ایرانشهر از منابع تأمین انرژی در این شهرستان است.