شهرستان دوره از شهرستان‌های تازه تاسیس استان لرستان می‌باشد. این شهرستان در اواخر سال ۱۳۸۶ با جدا شدن دو بخش دوره چگنی و ویسیان از شهرستان خرم‌آباد، تاسیس شد.مرکز این شهرستان، شهر سراب دوره می‌باشد. شهر دیگر این شهرستان، شهر ویسیان(محمودوند) است که مر کز بخش ویسیان می‌باشد.پس از تاسیس این شهرستان، بخش جدید چم پلک نیز در تابعیت آن ایجاد گردید.

جمعیت

بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان دوره در سال ۱۳۹۰ برابر با ۴۳٬۲۲۱ نفر بوده است که کم جمعیت ترین شهرستان استان لرستان محسوب می شود.

آب و هوا

اراضی این منطقه قسمتی جلگه و قسمتی در دامنه کوه یا کوهستانی است و آب و هوایی معتدل دارد.آب مورد نیاز منطقه چگنی از رودخانه، چشمه‌ها و حوزه‌های آبرفتی کوه‌های اطراف تامین می‌شود.

محصولات

محصولات آن بیشتر غلات، حبوبات و صیفی است و راههای ارتباطی این شهرستان به دیگر مناطق استان از طریق خرم آباد، کوهدشت و ویسیان است.

آثار تاریخی

بیش از ۱۱۴ اثر تاریخی و باستانی در این شهرستان وجود دارد که توجه و رسیدگی به این جاذبه‌های گردشگری می‌تواند موجب جذب گردشگر و رونق اقتصادی پایدار شهرستان و استان شود.این شهرستان دارای آثار و بناهای تاریخی مانند بنای دو امامزاده معروف به باباعباس و حیات الغیب با قلعه مخروبه و پل مخروبه مهم کنگان که پایه‌های آن باقی است، می‌باشد.پل تاریخی “کشکان” مربوط به دوره ساسانی و غارهای مربوط به دوره پارینه سنگی و تپه‌های باستانی و قلعه تاریخی سزلب ناوه کش (نایه کش)، از جمله اماکن تاریخی و فرهنگی به عنوان جاذبه‌های گردشگری این شهرستان است.

جمعیت و وسعت

این شهرستان با یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع وسعت، دارای جمعیتی بالغ بر ۳۵ هزار نفر و ۱۳۳ روستاست که در امتداد رشته کوه سفید کوه، به طول ۹۰ کیلومتر مابین شهرستان خرم آباد و شهرستان کوهدشت واقع شده‌است.جمعیت سراب دوره در سال ۱۳۸۵، برابر با ۱٫۴۲۲ نفر بوده است.

مردم شناسی و زبان

زبان اکثریت مردم این شهرستان لری است و مردم بخش شاهیوند به زبان لکی تکلم می کنند.اکثریت مردم این شهرستان از طوایف چگنی محسوب می‌شوند و شامل طوایف بزرگی همچمون میرزاوند، فتح الهی، طولابی، ویسکرمی، شاکرمی، اصفهانی، حاتموند، شاهیوند،زهراکار ، شیراوند، پیرحیاتی، امیری، رکرک، فلاوند، شرفی، نادری، سادات حیات الغیب و تعدادی از طوایف لک زبان مهاجر می‌باشد.

ویژگی های اقتصادی و ترانزیتی

شهرستان چگنی از ظرفیت قابل توجهی در حوزه‌های مختلف نظیر صنعتی، اقتصادی، فرهنگی، تاریخی و انسانی برخوردار است.شهرستان دوره چگنی، با داشتن معادن سنگ متعدد بیشترین و بزرگترین معادن سنگ تزییناتی ساختمان استان لرستان را به خود اختصاص داده‌است.بیش از ۳۰ سال است که از معادن این شهرستان انواع سنگ‌های ساختمانی و صنعتی استخراج می‌شود که این توانمندی منطقه زمینه اشتغال تعداد زیادی از افراد جویای کار را فراهم کرده‌است.بزرگترین شهرک دامپروری استان لرستان نیز در این شهرستان ایجاد شده، که توجه بیشتر به این منطقه اقتصادی می‌تواند نقش موثر و مهمی در رشد و شکوفی اقتصادی این شهرستان تازه تاسیس داشته باشد.عبور رودخانه کشکان و رودخانه‌های فصلی در این شهرستان، بستر مناسبی را برای احداث کارخانه‌های شن و ماسه و همچنین واحدهای تولیدی بالادستی کشاورزی فراهم کرده‌است.مسیر بخشی از ترددها و حمل و نقل‌های استان لرستان از طریق محورهای ارتباطی این شهرستان است و مسیر ارتباطی و اتصالی استان لرستان به استان‌های ایلام و کرمانشاه و همچنین ارتباط از طریق شهرستان کوهدشت به استان اصفهان نیز از این شهرستان است.

امامزاده پیرشمسه

مقبره امام زاده پير شمس‌الدين «شمس‌الدين بن على بن محمد بن احمد از فرزندان امام موسى کاظم (ع)» معرف به پیر شمسه که زيارتگاه عاشقان ولایت و امامت منطقه مي باشد. اهالی شهرستانهاي خرم آباد ، كوهدشت ،دلفان ،سلسله ، و سايرشهرستانهاي استان لرستان و استانهاي همجوار نیز در ايام عيد وتعطيلات به زيارت اين امام زاده بزرگوار مي شتابند.صاحب مزار مورد احترام همگان مي باشد و مردم منطقه مراسمات مذهبی همچون عزاداری سید و سالار شهیدان امام حسین (ع) و لیالی قدر و ... را در این مکان مقدس برگزار می کنند .این امام زاده بزرگوار دارای کرامات و معجزات فراوانی است . این امر موجب آن شده که سالانه شیعیان و دلسوختگان فراوانی برای استجابت دعا و شفای بیماران به ایشان متوسل می شوند. نقل است که عشاير کوچ رو در قديم برخي وسايل خود را که بعضاً با ارزش هم بوده ودر طول سفر نيازي به آن نداشته اند را در کنار امام زاده قرار ميدادند و سال بعد در بازگشت آن را بر مي داشتند بدون اينکه کم و کاستي در آن به وجود آيد .ساختمان جديد امام زاده به کوشش مردم و خير خرم آبادي مرحوم حاج کريم احساني احداث شده است. مرحوم حاج کریم احسانی از جمله خیرین بزرگوار بودند که خدمات فراوانی در منطقه از خود بجا گذاشته اند .

گردآوری و بازنشر:گروه بازرگانی آرین

منبع:ویکی پدیا