لاهیجان (به گیلکی: لاجؤن) مرکز شهرستان لاهیجان، بزرگترین و پرجمعیت ترین شهر شرق استان گیلان و ۹۵امین شهر پرجمعیت ایران است.

لاهیجان یکی از شهر های گیلک نشین است و مردمان آن به زبان گیلکی صحبت میکنند این شهر در ناحیه کوهپایه‌ای قرار دارد و تپه‌ماهورهای آن را بوته‌های زیبا و سرسبز چای پوشانده‌ است.

این شهر در شرق سفیدرود و در ارتفاع ۴ متری از سطح دریاهای آزاد قرار دارد. این شهر در سال ۲۰۱۷ با ۱۰۱,۰۱۷ نفر جمعیت سومین شهر پرجمعیت گیلان (پس از رشت و انزلی) قرار دارد.

منطقه لاهیجان از شمال به دریای خزر، از شرق به شهر لنگرود، از جنوب به دیلمان، از جنوب غربی به سیاهکل و از غرب به شهر آستانه اشرفیه محدود میگردد .

لاهیجان معروف به عروس شهرهای گیلان دارای چشم اندازها و جاذبه‌های طبیعی بسیار دلربا و زیبا می‌باشد که همجواری این شهر با یکی از زیباترین کوه‌های منطقه و دسترسی آسان به آن با چشم اندازهای کوهپایه‌ای شامل باغ‌های سرسبز چای و مزارع برنج و چشمه‌های متعدد آن در کشور در بخش گردشگری سرآمد کرده است.

لاهیجان بر سرزمینی هموار و جلگه‌ای است که حاصل رسوبات به جای مانده از رودهای گیلان ایجاد شده است. از نظر موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های تاریخی یکی از شهرهای مهم و استراتژیکی استان گیلان محسوب میگردد و مدت‌ها مرکز بخش بیه‌پیش این استان بوده‌است.

شهر لاهیجان در زمان اولجایتو ضرابخانه داشته که سکه ی طلا ضرب می‌کرده است . شهرستان لاهیجان در گذشته مرکز حکومت بیه پیش بوده و وسعت آن سرزمینی از سفیدرود تا چالوس را در بر می‌گرفته‌ است.

شهر لاهیجان از گذشته دور کانون بازرگانی ابریشم بوده و بیشترین سهم را نیز در تولید و صادرات آن داشته‌است.

صنعت چای یکی از مهم‌ترین صنایع کشاورزی در این شهر زیبا است. نخستین بار چای در ایران توسط حاج محمد حسین اصفهانی به سال ۱۳۰۲ قمری در عصر ناصرالدین شاه قاجار کشت شد که پیشرفتی نداشت و موفقیتی به دست نیاورد.

شهرستان لاهیجان دارای دو بخش اصلی رودبنه و مرکزی و ۷ دهستان به نام‌های رودبنه، شیرجوپشت، آهندان، بازکیاگوراب، لفمجان، لیالستان و لیل است.

شهر لاهیجان ۷ محله اصلی دارد. لاهیجان امروز در بخش جنوب شرقی در دامنه شیخان کوه (شیطان کوه) خود را نشان میدهد و دیروز در محله‌هایی که نامشان یادآور زمانی است که لاهیجان تختگاه فرمانروایان بیه پیش بود.

برخی از محلات لاهیجان بر پایه حرفه افراد آن نامگذاری شده‌است، همانند: میدان و شعربافان، خمیرکلایه و گابنه. و برخی بر پایه نزدیکی به عوارض جغرافیایی هماننده پرده‌سر. و برخی بر پایه نزدیکی به زیارتگاه‌ها بر پا شده‌اند و نام گرفته‌اند همانند : امیرشهید.

مردم لاهیجان

مردم لاهیجان اکثرا گیلک هستند و گالش به ساکنین ارتفاعات این منطقه اطلاق می‌شود که آن‌ها هم تیره‌ای از گیلکان بوده و زبان‌شان گیلکی است.

زبان گفتاری مردم لاهیجان، گیلکی (بیه پیش) است که با گیلکی مردم رشت (بیه پس) از نظر آوایی، واژگانی و پاره‌ای ویژگی‌های دستوری تفاوت‌هایی دارد. گیلکی بیه پیش خود از گونه‌ای که در نواحی کوهستانی به آن سخن گفته می‌شود، یعنی گالشی، متمایز است.

آب و هوای شهرستان لاهیجان

آب و هوای آن در بخش جلگه‌ای، معتدل و مرطوب و در قسمت کوهستانی سردسیر و خوش آب و هوا (بخصوص در فصول تابستان و بهار) است. در واقع آب و هوای لاهیجان آب و هوای مدیترانه‌ای است.

زیست‌بوم جانوری منطقه لاهیجان بسیار متنوع و جذاب است. چهارپایان اصلی: گاو، اسب، گوسفند، میش، قاطر، الاغ، سگ و گربه و گاو میش.

چهارپایان وحشی: پلنگ، خرس، گرگ، روباه، شغال، گربه وحشی، گوزن، آهو، بز کوهی، سمور، خار پشت، سمور آبی، خرگوش، خوک، گراز، سنجاب، کفتار، ببر،…

پرندگان: مرغ، اردک، غاز، بوقلمون به فور در این منطقه دیده می‌شود و همین طور قرقاول و غاز وحشی، خوتکا، چنگر، قوش، بلدرچین، باز، بلبل، سینه سرخ، لک‌لک، مرغ ماهی‌خوار، حواصیل، کبوتر، تیهو، جغد، گنجشک، شرستی، دارکوب و…

ماهیان: ماهی سفید، ماهی آزاد، قزل‌آلا، کفال ماهی، ماهی سوف، اردک ماهی، کپور ماهی، اسپلی، ماهی سیم، ماهی شک، کلیکا، اوزون برون، قاس ماهی، قیل ماهی، گاو ماهی، شیبا ماهی، مار ماهی، ماهی ماش، کولی و…

نمایی زیبا از شهر و استخر لاهیجان لاهیجان دارای مناظر دلنشین، چشم اندازهای دیدنی و تفریحی بسیاری می‌باشد مانند : استخر، شیطان کوه، بام سبز، آبشار، باغ ملی، تالاب بین المللی امیر کلایه، باغات سرسبزچای، موزه تاریخ چای، حمام گلشن، قلعه دزدبن و… .

همچنین تله کابین لاهیجان به طول یک هزار و ۵۵۰ متر با جذب سالیانه گردشگران داخلی و خارجی لاهیجان را به عنوان یکی از شهرهای زیبا در کشور عزیزمان مطرح کرده است.

جاذبه‌های گردشگری لاهیجان :
بقعه شیخ زاهد گیلانی

با تمام زیبایی معماری و مسیری پر از جاذبه طبیعت گردی، نشان دیگری از زیبایی‌های گردشگری گیلان است. این بنای تاریخی در خارج از شهر لاهیجان و در روستای شیخانه ور، در مسیر لاهیجان به لنگرود و بر دامنه کوه واقع شده است.

شیطان کوه :

این کوه سر سبز که در امتداد سلسله جبال البرز می باشد و با ارتفاعی نزدیک به ۶۰ متر از درختان و شمشادهای کوتاه و سبز پوشیده شده و در ناحیه شرقی این شهر قرار دارد. این کوه بعلت موقعیت در درون بافت شهری باعث به وجود آمدن چشم اندازهای زیبایی شده و گردشگران زیادی را به سوی خود جلب می کند.

آبشار شیطان کوه:

این آبشار زیبا که از شیطان کوه به پای کوه سرازیر می شود به وسیله پمپاژ آب از استخر که در روبه روی آن واقع شده تغذیه شده و حوضچه هایی برای تخلیه و حرکت آب در پایین آن احداث شده است. در کنار این آبشار یک راه پلکانی (تا قله کوهکوه) شیطان وجود دارد که گردشگران با پشت سر گذاشتن بیش از ۷۵۰ پله که از کنار آبشار و پای کوه آغاز شده و از داخل درختان سر سبز می گذرد به قله کوه و بام سبز می رسند.

استخر لاهیجان : در دامنه ی شیطان کوه استخری بزرگ به وسعت ۱۷ هکتار قرار دارد که گفته می‌شود به دستور شاه عباس احداث شده است. استخر دارای جزیره ای بسیار زیبا می باشد که توسط یک پل جالب به حاشیه جنوبی آن متصل شده است طول حاشیه این استخر نزدیک به دو کیلومتر بوده که در کنار بلواری زیبا قرار دارد که دور تا دور استخر را احاطه کرده و از مراکز دیدنی و تفریحی مهم در شهر لاهیجان می‌باشد.

بام سبز : در سال‌های اخیر با طراحی شهرداری لاهیجان ، فضایی جالب و زیبا در بالای شیطان کوه ایجاد گشته که به علت تسلط به شهر به نام بام سبز شناخته می‌شود. این محوطه سبز و زیبا به وسیله گذرگاهی سرسبز و پلکانی از ورودی کوه و میان درختان به آبشار شیطان کوه متصل می‌شود. مجموعه بام سبز به علت جذابیت و منتهی شدن به مجموعه ارتفاعات مشرف به شهر و باغات چای، افزاد زیادی از دوستداران طبیعت را به خود جذب کرده است. تماشای روزها و شب‌های لاهیجان ازفراز بام سبز، از دیگر جاذبه‌های این مجموعه تفریحی می‌باشد.

تله کابین

تله کابین بام سبز از دیگر جاذبه های تفریحی این بخش از لاهیجان می‌باشد که با کوشش شورای اسلامی شهر و شهرداری توسط شرکت خصوصی احرار، در سال ۱۳۸۴ بنا و راه اندازی شده است. طول این تله کابین یک هزار و ۵۵۰ متر می باشد که از بام سبز به قله تاج خروس کشیده شده و در هر ساعت یک هزار نفر را جا به جا می نماید. این تله کابین دارای دو ایستگاه و پنج دکل بوده و ۳۵۰ متر در بالاترین نقطه از سطح دریا ارتفاع دارد. احداث پارک مجهز به رستوران، کافی شاپ و انواع غرفه های آلاچیق و ایجاد فضای مناسب برای گردشگران از دیگر برنامه هایی است که برای احداث در ایستگاه‌های تله کابین در نظر گرفته شده است.

پارک بعثت (باغ ملی) : این بوستان با وسعتی بیش از یکهزار و۲۰۰ متر مربع در مرکز شهر لاهیجان و در کجاورت بیمارستان ۲۲ آبان قرار دارد.

پارک جنگلی میر صفا: این پارک جنگلی طبیعی که در خیابان شقایق (منتهی به دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان ) قرار دارد و دارای تعدادی آلاچیق بوده که مورد توجه گردشگران می باشد.

تالاب بین المللی امیر کلایه

این تالاب به وسعت بیش از هزار و دویست هکتار در ۴۰ کیلو متری شمال شهر لاهیجان و در کنار دریای خزر واقع شده و به دلیل نوع خاص اکوسیستم به دور از هر گونه آلودگی زیست محیطی بوده و دارای جاذبه های تفریحی زیادی می باشد.

سواحل امیر آباد :

شمالی‌ترین نقطه شهرستان لاهیجان، به دریای خزر و سواحل امیر آباد منتهی می‌شود که از جذابیت‌های زیادی برخوردار است.

روستای بکر و زیبای چی چی نی کوتی

معنی نام این روستای زیبا که چشم اندازهای زیبایی دارد، لانه گنجشک می‌باشد. با گشت و گذار در جنگل های کوهپایه ای روستای چی چی نی کوتی معنای اصلی طبیعت بکر را درک خواهید کرد. طبیعتی که هنوز از گزند ما آدمیان آسیبی ندیده است و هنوز گونه های جانوری مختلف از جمله خرس قهوه‌ای، شغال و روباه و کفتار و نوعی خوک خاکستری در این جنگل‌ها زندگی می‌کنند. در ضمن تقریبا در پایان فصل بهار و آغاز فصل تابستان نوعی خاص از تمشک وحشی در بیشه زارهای این روستا می‌روید که قطعا طعم آن را جایی دیگر نچشیده اید.باشد که این طبیعت بکر و زیبا پاک و بکر و زیبا باقی بماند.

سوغات لاهیجان
تصویر لاهیجان با یک فنجان چای داغ و خوش‌عطر گره خورده است. بنابراین، نمی‌شود تا شهر چای رفت و بدون خرید آن بازگشت کلوچه گزینه‌ی جذاب و خوشمزه‌ی بعدی است که خرید آن برای خودتان و سوغات آشنایان از واجبات به‌شمار می‌رود.

برنج، انواع مربا و ترشی، ‌ماهی دودی و ماهی شور دیگر سوغات منحصر به فرد و خوشمزه‌ی لاهیجان هستند. ابریشم، منبت‌کاری، خراطی، معرق، حصیر، بامبو، سفاش، سرامیک، نقاشی روی کدو و نمد از سایر صنایع دستی لاهیجان به‌شمار می‌روند .