تبلیغ خود را اضافه کنید
معرفی شهر تربت حیدریه
تُربَتِ حیدریّه یکی از شهرهای استان خراسان رضوی و مرکز شهرستان تربت حیدریه است. وسعت شهرستان تربت حیدریه حدود ۲۴ هزار کیلومتر مربع است و پایتخت زعفران جهان است.
تربت حیدریه در ۱۴۵ کیلومتری جنوب مشهد و ۱۰۰۵ کیلومتری تهران است و ارتفاع آن ۱۳۳۳ متر از سطح دریا میباشد.
تربت حیدریه از شرق به شهرستانهای زاوه و تربت جام و رشتخوار، از غرب به کاشمر و از شمال به مشهد و نیشابور و فریمان و از جنوب به شهرستان مه ولات منتهی میشود. نام تربت حیدریه به اعتبار نام قطبالدین حیدر تونی بر واژه اصیل و ایرانی زاوه در قرن نهم و بعد از آن غلبه یافت. این شهرستان در حال حاضر دارای ۲۲۵ هزار نفر جمعیت است و همچنین گسترش شهر باعث در بر گفتن روستاهایی مانند ملکی، حیدرآباد ، بنهنگ ، ده پایین و منظر شدهاست.
این شهرستان دارای چهار بخش کدکن، بایگ و جلگه رخ و مرکزی است و همچنین دارای هشت دهستان و ۱۵۰ روستای قابل سکنه میباشد. تربت حیدریه دارای دو شهرک صنعتی است و مهمترین واحدهای تولیدی شهرستان شامل کارخانه قند تربت حیدریه،کارخانه طلای زرمهر ،کارخانه کاشی زرین ، کارخانجات کائولین شیر، آرد، زیره و پنبه پاک کنی، خوراک دام و سردخانه بزرگ سه هزار تنی و کارگاههای ابریشم کشی میباشد. همچنین وجود منابع سیلیس جهان، باریت، منیزیت، آگات، طلا، فیروزه شهرستان تربت حیدریه را جزو قطبهای معدنی استان خراسان رضوی قرار داده است. بایگ، یکی از شهرهای تربت حیدریه مرکز ابریشم ایران نام گرفته و بالغ بر ۸۰٪ ابریشم کشور در این محل تولید میشود. هرچند واردات بیرویه پیله چینی صنعت نوغانداری تربت حیدریه را تهدید میکند پسته و بادام نیز از دیگر محصولات کشاورزی این منطقهاست. همچنین معادن طلای زرمهر تربت حیدریه که در روستای زرمهر واقع شدهاست، تولیدکننده اولین شمشهای طلا در کشور است که در بازار بورس اوراق بهادار تهران معامله میشوند.
تاریخچه
تربت حیدریه در قدیم با نام زاوه شهرت داشتهاست پیشینه تاریخی تربت حیدریه به نام زاوه به دوران قبل از اسلام دوره اشکانیان برمی گردد و به مناسبت مقبره قطبالدین حیدر تونیکه از معاصرین عطار و از صوفیان قرن ششم هجری بوده بدین نام خوانده شدهاست. بنای زاوه را به زوطهماسب نسبت میدهند. اولین گزارشها از منطقه زاوه را در منابع تاریخ پس از اسلام میبینیم. در جریان فتح خراسان اشاره بر آن است که خلیفه سوم، عبدالله بن عامر را مأمور خراسان کرد. این عامر عامر رخ، زاوه، خواف، اسفراین، و ارغیان در نیشابور را فتح کرد تا به تختگاه نیشابور رسید. از دقت در گزارشهای جوینی و عبدالله بن فضلالله، در مییابیم که زاوه نخستین شهری بودهاست که درگیری پیشبینی نشدهای را بر دشمن تحمیل کرد و به قیمت سقوط خود افتخار آفرید. مردم زاوه نخستین قربانیان حمله سراسری مغولها بودند مقارن همین ایام قطب الدین حیدر عارف مشهور قرن ششم که از مدتها پیش در شهر زاوه اقامت گزیده بود درگذشت. تربت حیدریه پس از دوره صفوی به صورت شهر درآمد. در واقع شهر در حدود دویست سال پیش یعنی دوره حاکمیت اسحاق خان قرایی از خوانین و رجال سیاسی عصر قاجاریه رونق گرفت. اسحاق خان به مرمت و آبادانی شهر پرداخته و آن چنان تحولی در شهر بوجود آورد که این شهر تا مدتها به تربت اسحاقخان معروف بودهاست.
تا پیش از جنگ جهانی دوم، کنسولگریهای انگلستان و روسیه در تربت حیدریه و در منطقهٔ باغسلطانی شهر مشغول فعالیت بودهاند.
موقعیت جغرافیایی و ویژگیهای طبیعی
تربت حیدریه با وسعت ۶۱۷۵ کیلومتر مربع در جنوب غربی مشهد و در مدار ۵۹ درجه و ۱۲ دقیقه طول شرقی ۳۴ درجه و ۱۷ دقیقه عرض شمالی قرار دارد. ارتفاع آن از سطح دریا ۱۳۳۳ مترو بلندترین قله آن، قله ملکان به ارتفاع ۳۰۱۳ متر میباشد. تربت حیدریه با مرکز استان، شهرستان مشهد حدود ۱۴۰ کیلومتر ، با تهران ۱۰۸۶ کیلومتر فاصله دارد و دارای سه بخش به نامهای رباط سنگ ، بایگ و کدکن است.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۱۴۰٬۰۱۹ نفر (در ۴۳٬۰۲۹ خانوار) بودهاست که از این نظر رتبه چهارم استان را داراست. جمعیت کل شهرستان تربت حیدریه ۲۲۴٬۶۲۶ نفر است. تا پیش از سال ۱۳۶۴ شهرستان تربت حیدریه رتبه دوم استان خراسان را از نظر جمعیت داشت که با تفکیک آن به ۶ شهرستان و واگذاری بخشی از کدکن به نیشابور رتبه آن به پنجم تنزل یافت