کشور : ایران

استان :سیستان و بلوچستان

شهرستان :زاهدان

بخش :مرکزی

نام(های) قدیمی :دزداب

مردم

جمعیت: ۵۵۲٬۷۰۶ نفر

زبان‌ گفتاری زبان فارسی و زبان بلوچی

مذهب: اقلیت شیعه واکثریت اهل سنت

جغرافیای طبیعی

مساحت ۵۵٫۷: کیلومتر مربع

ارتفاع از سطح دریا :۱۳۸۵ متر

آب‌وهوا

میانگین دمای سالانه بیشینه: ۴۲٫۵ درجهٔ سانتی‌گراد

کمینه: ۱۲٫۶- درجهٔ سانتی‌گراد

میانگین بارش سالانه :۷۲ میلی‌متر

اطلاعات شهری

شهردار: مهندس اسماعيل حسين زهي

پیش‌شماره تلفنی ۰۵۴۱

 
بازارسرپوش مربوط به دوره پهلوی

وجه نام‌گذاری 

 افراد کهنسال زاهدان در توجیه چگونگی اطلاق واژهٔ «دُزدابْ» به این شهر، بر این عقیده‌اند که در گذشته در برخی از نقاط این منطقه، چشمه‌هایی از زیرزمین بیرون آمده و برروی زمین جاری شده و سپس در فاصله‌ای نه چندان دور بار دیگر به زیرزمین فرومی‌رفته‌اند. از همین‌روی این روستا را دزداب نامیده‌اند.

به عقیدهٔ برخی دیگر، پیش‌تر در محل شهر کنونی زاهدان چاه آبی بود که زمین‌های پیرامون آن را جنگل‌های انبوه تاغ و گز پوشانده بود. در همین دوران برخی از دزدان و راهزنان به کاروان‌هایی که از این مکان عبور می‌کردند، هجوم آورده و اموال آنان را به غارت می‌بردند. بعدها در این محل قناتی حفر شد و روستای کوچکی در اطراف آن تشکیل شد که به «دزداب» معروف شد.

واژهٔ «زاهدان» که در سال ۱۳۰۸ خورشیدی، در زمان رضاشاه به این شهر اطلاق شد، در لغت به معنی «شهر پرهیزگاران» است
.

                   ساختمان گمرگ بلوچستان  مربوط به اواخر قاجار اوئل پهلوي

در آن سال پس از پایان دادن به ناامنی‌های ایجادشده توسط دوست‌محمدخان بارکزایی به‌دست تیمسار امان‌الله جهانبانی، رضاشاه از راه بیرجند و زابل به دزدآب سفر کرد. در این سفر امیر شوکت‌الملک علم، سردار قائنات، و سردار مجلل نیز همراه او بودند. به روایتی رضاشاه در راه از شوکت‌الملک علم درباره وجود ویرانه‌های شهری آباد و قدیمی در نزدیکی دزدآب به نام زاهدان خبردار می‌شود و پس از رسیدن به شهر تصمیم به زنده کردن این نام قدیمی می‌گیرد و آن را برای دزدآب برمی‌گزیند.

موقعیت جغرافیایی

 زاهدان به‌عنوان مرکز استان سیستان و بلوچستان در شمال این استان و در فاصلهٔ ۱۴۹۴ کیلومتری جنوب شرق تهران واقع شده و ۱۳۸۵ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. این شهر از موقعیت جغرافیایی بسیار مناسبی برخوردار گشته و پاکستان، خراسان، کرمان و هند را به هم متصل می‌کند.

آب و هوا

نقشهٔ آب و هوایی ایران.آب و هوای زاهدان در بیش‌تر روزهای سال گرم و خشک بوده و معمولاً در این شهر برف نمی‌بارد. زاهدان در فصل تابستان روزهایی بسیار گرم و شب‌هایی با حرارت نسبی کم را تجربه می‌کند.